.

در ابتدای قرن ۱۹ وبا در هندوستان مشاهده شد . سپس شرق آسیا و بعد خاورمیانه و اروپا را آلوده کرد . شش پاندمی ( عالم گیر ) مهلک و وحشتناک ایجاد کرد که آخرین آن بین ۱۸۹۹ ۱۹۲۲ بود .

کخ  باسیل مسئول این بیماری را پیدا کرد . نوع التور اول در قسمت محدودی از اندونزی مشاهده شد . این نوع میکروب را در قرنطینه التور یا الطور پیدا کرده بودند . سپس در افراد سالم هم التور را پیدا کردند و خیال می کردند که بیماری زا نیست .

پس از همه گیری های زیاد فصلی و با در ۱۹۶۱ در اندونزی و جنوب شرقی آسیا شعله ور شد و در هند ، پاکستان و عراق و ایران و روسیه و آفریقا منتشر گردید .

امروزه وبا در کشور ما بشکل بومی در آمده و هر سال تعدادی را مبتلا می سازد .موارد منفردی از آن در اروپا هم ملاحظه گردید

 علت بیماری

ویبریون وبا خمیده و خیلی متحرک می باشد . در محیط های معمولی بخوبی رشد می کند . یک  توکسین (سم )پروتئینی تراوش می کند که مسئول تراوش زیاد مایع در روده باریک می باشد این سم احتمالاً اثر مهمی دارد و به این سبب کم اثر بودن واکسن تزریقی وبا را توجیه می کند .
میکرب وبا می تواند مدت یک هفته در آب زنده بماند که اثر مهمی در انتشار به افراد آدمی دارد . ویبریون التور مدت بیشتری در آب زندگی می کند .

علائم بالینی

پس از یک دوران کمون کوتاه که همیشه کمتر از ۵ روز است ، به ناگهان با استفراغ و اسهال بندنیامدنی آغاز می شود . مدفوع آبکی و مشابه به آب برنج و حاوی دانه های سفید برنجی شکل است ، مدفوع بدون فشار و زور و بدون اختیار خارج می شود و بزودی سبب یک کم آبی شدید خارج سلولی شده و باعث سردی بدن ، کبودی رنگ گردیده بسرعت منجر به بند آمدن ادرار می گردد . علائم کاهش حجم خون ، از بین رفتن کلرورسدیم ، غلیظ شدن خون ، اسیدوز متابولیکی که نتایج آن در کودکان و خردسالان وحشتناک می باشد

سیر بیماری منوط بسرعت درمان و اصلاح مواد از دست رفته و بی آبی بدن است . اگر درمان مناسب انجام شود بیمار در مدت کوتاهی ( چندین روز ) بدون هیچ عارضه ای بهبود پیدا می کند . در غیاب درمان مرگ و میر در حدود ۵۰ درصد می بشد .

تشخیص باکتری شناسی وبا آسان است ( شکل حاد ) و با آزمایش مدفوع به آسانی میتوان مسئول را یافت .

 درمان

باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد و کاملاً تحت نظر بود . درمان کلی عبارتست از : اصلاح کم آبی و الکترولیت ها با تزریق فراوان و سریع محلول های ایزوتونیک حاوی مقدار لازم کلر ، سدیم ، بی کربناتها همچنین پتاسیم است در صورتی که اسهال طول بکشد در صورت امکان می توان تزریقات داخل وریدی را از طریق قرار دادن لوله معدی و تجویز محلول گلوکز و الکترولیتها جانشین و تکمیل کرد ، مقدار مایعات دفع شده و تجویز شده می باید حساب شود و مساوی به کار برده شود تا از تجویز اضافی مایع احتراز گردد .

مصرف کورتون ، اکسیژن ، پلاسما یا خون ، محرک های قلب ، تنفس و داروهای ضد اسهال معمولی بدون فایده حتی زیانبار است .

پیش گیری

در مواقع شیوع تمام بیماران اسهالی را می باید جدا کرده و در بیمارستان و در بخش جداگانه ای بستری و درمان کرد و وجود بیماران را به مراکز بهداری گزارش نمود .

اجرای قرنطینه در موقع شیوع بیماری در ممالک آلوده و همجوار مفید است .

به نظر سازمان بهداشت جهانی تزریق واکسن از نظر پیش گری سودی نداشته بلکه به واسطه زیانهای کاهش ایمنی عوارضی هم دارد . تحقیقات لازم برای بدست آوردن واکسن مؤثری در جریان است

دکتر لیلا هاشمی آزمایشگاه جام جم