.
در ابتدای قرن ۱۹ وبا در هندوستان مشاهده شد . سپس شرق آسیا و بعد خاورمیانه و
اروپا را آلوده کرد . شش پاندمی ( عالم گیر ) مهلک و وحشتناک ایجاد کرد که آخرین
آن بین ۱۸۹۹ ۱۹۲۲ بود .
کخ باسیل مسئول این بیماری را پیدا کرد . نوع التور
اول در قسمت محدودی از اندونزی مشاهده شد . این نوع میکروب را در قرنطینه التور یا
الطور پیدا کرده بودند . سپس در افراد سالم هم التور را پیدا کردند و خیال می
کردند که بیماری زا نیست .
پس از همه گیری های زیاد فصلی و با در
۱۹۶۱ در اندونزی و جنوب شرقی آسیا شعله ور
شد و در هند ، پاکستان و عراق و ایران و روسیه و آفریقا منتشر گردید .
امروزه وبا در کشور ما بشکل بومی در
آمده و هر سال تعدادی را مبتلا می سازد .موارد منفردی از آن در اروپا هم ملاحظه
گردید
علت
بیماری
ویبریون وبا خمیده و خیلی متحرک می
باشد . در محیط های معمولی بخوبی رشد می کند . یک توکسین (سم )پروتئینی تراوش می کند که مسئول
تراوش زیاد مایع در روده باریک می باشد این سم احتمالاً اثر مهمی دارد و به این
سبب کم اثر بودن واکسن تزریقی وبا را توجیه می کند .
میکرب وبا می تواند مدت یک هفته در
آب زنده بماند که اثر مهمی در انتشار به افراد آدمی دارد . ویبریون التور مدت
بیشتری در آب زندگی می کند .
علائم بالینی
پس از یک دوران کمون کوتاه که
همیشه کمتر از ۵ روز است ، به ناگهان با استفراغ و اسهال
بندنیامدنی آغاز می شود . مدفوع آبکی و مشابه به آب برنج و حاوی دانه های سفید برنجی شکل
است ، مدفوع بدون فشار و زور و بدون اختیار خارج می شود و بزودی سبب یک کم آبی شدید
خارج سلولی شده و باعث سردی بدن ، کبودی رنگ گردیده بسرعت منجر به بند آمدن ادرار
می گردد . علائم کاهش حجم خون ، از بین رفتن کلرورسدیم ، غلیظ شدن خون ، اسیدوز
متابولیکی که نتایج آن در کودکان و خردسالان وحشتناک می باشد
سیر بیماری منوط بسرعت درمان و اصلاح
مواد از دست رفته و بی آبی بدن است . اگر درمان مناسب انجام شود بیمار در مدت کوتاهی
( چندین روز ) بدون هیچ عارضه ای بهبود پیدا می کند . در غیاب درمان مرگ و میر در
حدود ۵۰ درصد می بشد .
تشخیص باکتری شناسی وبا آسان است (
شکل حاد ) و با آزمایش مدفوع به آسانی میتوان مسئول را یافت .
درمان
باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد
و کاملاً تحت نظر بود . درمان کلی عبارتست از : اصلاح کم آبی و الکترولیت ها با
تزریق فراوان و سریع محلول های ایزوتونیک حاوی مقدار لازم کلر ، سدیم ، بی
کربناتها همچنین پتاسیم است در صورتی که اسهال طول بکشد در صورت امکان می توان
تزریقات داخل وریدی را از طریق قرار دادن لوله معدی و تجویز محلول گلوکز و
الکترولیتها جانشین و تکمیل کرد ، مقدار مایعات دفع شده و تجویز شده می باید حساب
شود و مساوی به کار برده شود تا از تجویز اضافی مایع احتراز گردد .
مصرف کورتون ، اکسیژن ، پلاسما یا خون
، محرک های قلب ، تنفس و داروهای ضد اسهال معمولی بدون فایده حتی زیانبار است .
پیش گیری
در مواقع شیوع تمام بیماران اسهالی را
می باید جدا کرده و در بیمارستان و در بخش جداگانه ای بستری و درمان کرد و وجود
بیماران را به مراکز بهداری گزارش نمود .
اجرای قرنطینه در موقع شیوع بیماری در
ممالک آلوده و همجوار مفید است .
به نظر سازمان بهداشت جهانی تزریق
واکسن از نظر پیش گری سودی نداشته بلکه به واسطه زیانهای کاهش ایمنی عوارضی هم
دارد . تحقیقات لازم برای بدست آوردن
واکسن مؤثری در جریان است
دکتر لیلا هاشمی آزمایشگاه جام جم